KORKUYA NEDEN OLAN PATLAMANIN NEDENİ VE OLUŞ ŞEKLİ!

Bugün akşamüzeri saat 18:00 sularında Bodrum Yarımadası'nın Akyarlar'dan Göltürkbükü'ne neredeyse tamamında, ancak özellikle Yalıkavak ve Gündoğan, başta olmak üzere bazı mahallelerinde vatandaşların evlerinden çıkmasına neden olacak kadar şiddetli bir şekilde duyulan ve korkuya yol açan patlama sesinin, alçaktan uçak bir jetin neden olduğu "Sonic Patlama" olduğu tahmin ediliyor.

Daha önce Ankara, Sakarya, Diyarbakır, Konya gibi bazı illerimizde de yaşanan, Bodrum'da olduğu gibi vatandaşlarda panik ve meraka neden olan "Sonic patlama" ile ilgili kısa bir derleme yaptık.

SONİC PATLAMA NEDİR'

Sonic patlama, jet uçaklarının ses hızı veya üzerinde bir hızla hareket edilmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkan bir durum. Ses hızı, deniz seviyesinde ve 21 derece sıcaklıkta yaklaşık 1235.5 km/sa'dir. Uçaklar hareket halinde iken, devamlı bir şekilde, bulundukları konumdan dışarıya doğru giderek genişleyen küresel ses dalgaları oluşur. Bu dalgalara ses dalgaları adı verilir ve hızları o anki atmosfer koşullarına göre değişir. Uçak bu hıza ulaştığı anda sesle aynı hızda ilerlediği için ses duvarının da tam sonuna dayanmış olur ve oluşan tüm dalgaları da önüne katar. Bu dalgalar moleküller üzerinde titreşim etkisi yarattığından, üst üste binmiş ses dalgalarının titreşim etkisi de katlanmış olur. Bu durum neticesinde artık bir şok dalgası oluşmuştur. Aynı zamanda yüksek basınca sahip bir hava duvarı da ortaya çıkar. Jetler bu duvarı delip ses hızını aşarlar, bu sırada da ortaya müthiş bir gürültü çıkar. Eğer bu olay yükseklerde gerçekleşiyorsa, şok dalgası yere ulaşamayacağından bir şey duyulmaz. Olay yere yakınsa kulakları sağır edebilecek derecede güçlü bir gürültü duyar, hatta dalgaların titreşim etkileri nedeniyle şiddetli şekilde sarsılırız.

Jetler, alçak uçuş yaptığında sonic patlama sesi de geniş bir alanda hissedilir.

Günümüzün havacılık teknolojisinde bu hızın aşılması pek zor olmadığı için de sonik patlamalar sık sık meydana gelebiliyor. Örneğin F-16’lar, ses hızından daha hızlı uçabildikleri için sonik patlama meydana getiriyorlar. Bu durumda akla şu soru geliyor: Neden sürekli ses hızını aşan uçakların seslerini duymuyoruz' Yanıt basit: Ses hızını aşan uçakların yarattığı sonik patlamanın yerden duyulabilmesi için uçakların alçaktan uçması gerekiyor.

KİŞİLER ÜZERİNDE OLUMSUZ ETKİLERİ VAR!

Sonic patlamaların maruz kalan kişiler üzerinde de olumsuz etkiler meydana getirdiğine dair tespitler var. Sonik patlamaların neden olduğu etkilerden bazıları sürekli tedirgin olma durumu, aktivitelere eşlik edememe ve hareket bozukluğu, düzensiz ve huzursuz uyku problemi olarak sıralanıyor. Uzmanlar sonik patlamalara maruz kalan insanların tepkilerinin gözle görülür ölçüde değiştiğini ve olumsuz yönde seyretmeye başladığını gözlemlemiş.

Bunlar dışında kan basıncının yükselmesi ve kalp atışlarının düzensiz hale gelmesi de meydana çıkan olumsuz etkilerden. Ayrıca vücudu kontrol etme kabiliyetinin düştüğü de biliniyor. Kol veya bacaklarda seğirme, tutulma, halsizlik veya ağrı hissedilebilir. Bu etkilerin süresi çok uzun olmasa da bazı durumlarda maruz kalan kişilerin uyku düzenlerinin düzelmesinin uzun zaman aldığı tespit edilmiş.

Üstelik bu dalgalar sadece insanları da etkilemiyor, hayvanlar üzerinde de hem psikolojik hem de fizyolojik olarak hemen hemen aynı etkiler oluşuyor.

Öte yandan Bodrum'da saat 18.00 sularında meydana gelen patlama sesini duyan çok sayıda vatandaşın, güvenlik güçlerine ihbarda bulunduğu öğrenildi.