Konuşma Terapisti Göreve Başladı

İstinye Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi bölümü mezunu Mustafa Yolbir, Liv Hospital ve Medical Park Hastaneleri rehabilitasyon merkezleri ve özel kliniklerde stajını tamamlayıp Diyarbakır'da 3 farklı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde çalıştıktan sonra Bodrum Sağlık Vakfı bünyesinde göreve başladı. 

Kent Haber’e açıklamalarda bulunan Mustafa Yolbir, dil ve konuşma terapistinin çeşitli sorunlardan dolayı ortaya çıkan konuşma, dil, iletişim, ses ve yutma bozukluklarının tanı ve tedavisinde görev alan, insan iletişimi ile ilgili bozuklukların yaşam boyu önlenmesinden sorumlu olan bir sağlık meslek mensubu olduğunu anlatarak şöyle dedi:

“Dil ve konuşma bozuklukları temel olarak 7'ye ayrılır; a. Konuşma sesi bozukluğu; artikülasyon ve fonolojik bozukluğu ifade eder ve konuşurken çıkardığımız ses veya harflerin ağız içinde doğru üretilememesinden kaynaklanan konuşma bozukluklarıdır. Halk arasında pelteklik vs diye tabir ettiğimiz konuşma bozuklukları bu gruba girer. 

b. Akıcılık bozukluğu; adından da belli olduğu üzere konuşmanın akıcılığında meydana gelen sorunları ifade eder. Kekemelik ve hızlı bozuk konuşma diye ikiye ayrılmaktadır. Kekemeliğe zaten hakimiz, hızlı bozuk konuşma ise normalden hızlı konuşarak anlaşılırlığın azalmasına yol açan bir konuşma bozukluğudur. 

c. Gelişimsel dil bozukluğu; geniş bir yelpazesi olan bir konuşma bozukluğudur. Gelişimsel olarak ortaya çıkmış bütün konuşma bozukluklarını bu grupta ele alıyoruz. Çocuklarda gecikmiş konuşma, gelişim geriliği, otizm, down sendromu ve konuşma problemine yol açan bir çok sendrom bu grupta yer almaktadır. 

d. Motor konuşma bozuklukları; sinir sistemi hasarına bağlı olarak ortaya çıkan konuşma bozukluklarıdır. Apraksi ve dizartri olarak ikiye ayrılırlar. Konuşma için gerekli olan kas hareketlerinin kontrolünde ve koordinasyonunda problem yaşarlar. 

e. Edinilmiş dil bozuklukları; önceden konuşma problemi bulunmayan bireylerde beynin konuşmayla ilgili bölümlerinin çeşitli sebeplerle hasar alması ile oluşan dil bozukluğudur. Buna tıpta afazi hastalığı diyoruz. 

f. Ses bozuklukları; Ses bozukluğu, sesin perde, şiddet ya da rezonansında meydana gelen bozukluklardır. Kişinin konuşurken zorlanması, sesinin kısık, burundan konuşuyormuş gibi olması, konuşma esnasında nefes koordinasyonunun sağlanamaması, sesinin fazla tiz ya da pes olması ya da geçişlerde zorlanması gibi durumlara verilen addır.

g. Yutma bozuklukları; Yiyeceklerin ağız boşluğundan mideye geçişi sırasında yaşanan problemleri kapsar. Bu problemler lokmanın mideye geçişindeki gecikme, engellenme ya da yanlış bir yol izleyerek nefes borusuna kaçması şeklinde oluşan, kas ya da sinir sistemi yetersizliklerinden kaynaklanan bozukluklardır.”

KONUŞMA BOZUKLUĞU NEDEN ORTAYA ÇIKAR?

Konuşma bozukluklarının neden ortaya çıktığından da bahseden Mustafa Yolbir, “Bunun cevabı konuşma bozukluğunun türüne göre değişiklik göstermekte. Bu bozuklukların sebepleri nörolojik, gelişimsel, beyin hasarı ile oluşmuş, çevresel ve genetik faktörlere dayalı olabilir ve hatta stresle bile oluşabilmektedir. Danışanlarımızın çoğunluğu çocuk olmakla birlikte dil ve konuşma bozulduğu bulunan tüm bireylere terapi vermekteyiz. Bu 2 yaşında dil geriliği olan bir bebek de olabilmekte, beyin hasarı ile konuşma bozulduğu ortaya çıkmış 80 yaşında afazi hastası bireyler de olabilmekte. Dolayısıyla danışanlarımızın belli bir yaş grubu yok.

Danışanlarımız ilk geldiklerinde bir değerlendirme sürecimiz bulunmakta. Bu süreçte danışanın dil ve konuşma problemini tespit edip bu problemin derecesini ölçmek amacıyla çeşitli testler yapmaktayız. Bu testler sonucunda danışana en uygun terapi planını oluşturup terapi sürecine başlıyoruz. Dil ve konuşma bozuklukları kendi içinde birçok dala ayrıldığı gibi oluşturulan terapilerde farklılık göstermekte. Bu terapilerin tamamı kanıta dayalı olup kişinin tanısına ve konuşma bozukluğuna özeldir.” diye konuştu. 

AİLELER NE ZAMAN ŞÜPHELENMELİ?

“Aileler ne zaman çocuklarında dil ve konuşma bozukluğu olduğundan şüphelenmeliler?” sorusunu da yanıtlayan dil ve konuşma terapisti Mustafa Yolbir, şunları dile getirdi:

“Kısaca cevap vermek gerekirse; a. 4 yaşını tamamlamış olup r hariç çıkaramadığı, üretemediği harfler, sesler varsa. (r sesi için 7 yaşına kadar zaman veriyoruz) b. Çocuklar 3-4 yaşlarında belli dönemler kekeleyip sonra akıcı konuşmalarına geri dönebilirler bu normal bir durumdur. Fakat bu süreç 3-4 aydan fazla sürerse ve ailede kekeme birey varsa şüphelenmeliler c. Çocuk 2 buçuk yaşına geldiğinde 50 kelimenin altında kelime üretimi varsa ve hala ikili kelime kombinasyonlarına başlamadıysa şüphelenip bir dil ve konuşma terapistine görünebilirler.”

Dil ve konuşma terapistliğinin keyifli ve zor yönlerine de değinen Yolbir, "Yaptığımız işin en keyifli tarafı manevi bir yanının olması. İletişim insanı insan yapan en önemli özelliklerden biriyken iletişimle ilgili sıkıntı yaşayan bir insanın hayatına dokunmak çok keyifli ve huzur veren bir olay diyebilirim. Bir danışan için verimli olan sonuç aldığımız bir terapi yönteminin bir başka danışan için aynı sonucu veremeyebiliyor. Bu nedenle her danışana özel bir terapi yöntemi ve terapi programı oluşturmak durumundayız. Bu da yaptığımız işin zor taraflarından biri.” şeklinde konuştu.

Aileler için tavsiyelerde bulunan dil ve konuşma terapisti Mustafa Yolbir, “Aileler için tavsiyem; özgüven ve motivasyonu arttırmak, baskı ve stres oluşturmamak, konuşmaya zorlamamak, teşvik etmek, çocuğun liderliğini takip etmek, özel girdi sağlamak. Kekemelik konuşanın ağzında değil dinleyenin kulağında başlar.” diye konuştu. 

“KONUŞMA ŞİKAYETİ OLAN HERKESİ BEKLİYORUZ”

Tüm Bodrum’dan danışanları kabul edeceğini söyleyen Mustafa Yolbir, “Bütün Bodrum’da konuşma problemi şikayeti olan tüm bireyleri burada değerlendirme ve tedavi süreci için vakfımıza bekliyoruz. Ben de burada olduğum için çok mutluyum. Bodrum için de vakıf için de hayırlı olsun.” dedi.